پلتفرم غیرمتمرکز ونـا، مالکیت داده‌ها و حاکمیت هوش مصنوعی را به دست کاربران می‌سپارد!

از پروژه کلاسی MIT تا شبکهایی با ۱ میلیون کاربر

در فوریه ۲۰۲۴، ردیت با گوگل قراردادی ۶۰ میلیون دلاری امضا کرد تا داده‌های کاربرانش را برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی در اختیار این غول جستجوگر قرار دهد. اما کاربران ردیت، صاحبان واقعی این داده‌ها، هیچ نقشی در این تصمیم‌گیری نداشتند. این واقعیت دنیای امروز اینترنت است: شرکت‌های بزرگ فناوری مالک داده‌های ما هستند و تصمیم می‌گیرند چگونه از آنها استفاده کنند.

ونـا (Vana) پاسخی است به این چالش! این پلتفرم غیرمتمرکز که از یک پروژه دانشگاهی در MIT متولد شد، می‌خواهد قدرت را به کاربران بازگرداند. در ونـا، شما مالک داده‌های خود هستید و می‌توانید تعیین کنید چگونه در آموزش هوش مصنوعی استفاده شوند. توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی می‌توانند ایده‌های خود را برای مدل‌های جدید ارائه دهند و اگر کاربران موافق باشند، داده‌های خود را به اشتراک گذاشته و در عوض، سهمی از مالکیت مدل دریافت می‌کنند!

چرا ونـا؟

• مالکیت واقعی داده‌ها: داده‌های شما در کیف پول‌های دیجیتال رمزگذاری شده ذخیره می‌شوند.
• حاکمیت جمعی: کاربران نحوه استفاده از داده‌ها و شرایط آموزش مدل‌ها را تعیین می‌کنند.
• درآمدزایی از داده‌ها: هر بار که مدلی با داده‌های شما استفاده می‌شود، پاداش دریافت می‌کنید.
• حریم خصوصی محفوظ: داده‌ها به‌صورت ناشناس پردازش می‌شوند.

داستان ونـا: از اقتصاد تا بلاکچین

آنا کازلاسکاس، فارغ‌التحصیل MIT و بنیانگذار ونـا، از علاقه‌اش به اقتصاد و بلاکچین می‌گوید:

"هدف ما ایجاد سیستمی توزیع‌شده بود که به افراد قدرت اقتصادی بدهد. ونـا با ترکیب هوش مصنوعی و بلاکچین، داده‌های پراکنده در شرکت‌های بزرگ را آزاد می‌کند."

داده‌ها چگونه متحول می‌شوند؟

• استخرهای داده (Data DAOs): کاربران می‌توانند داده‌های خود را در استخرهایی غیرمتمرکز جمع‌آوری کنند.
• مدل‌های شخصی‌سازی‌شده: اپلیکیشن‌های سلامت، موسیقی یا مد با استفاده از داده‌های ترکیبی کاربران ساخته می‌شوند.
• همکاری بین‌پلتفرمی: ترکیب داده‌های اسپاتیفای، ردیت و سلامت برای خلق مدل‌های پیشرفته.

موفقیت‌های ونـا:

• ۱ میلیون کاربر فعال
• ۲۰ استخر داده فعال
• ۳۰۰+ ایده پیشنهادی برای استخرهای جدید در سال ۲۰۲۴

نمونه عملی: آموزش مدل هوش مصنوعی با داده‌های ردیت

در یک پروژه اخیر، بیش از ۱۴۰ هزار کاربر ونـا داده‌های ردیت خود (پست‌ها، نظرات، پیام‌ها) را برای آموزش یک مدل متن‌سازی به اشتراک گذاشتند. کاربران شرایط استفاده از مدل را تعیین کردند و پس از آموزش، مالکیت آن را در اختیار گرفتند!

آینده‌ای که ونـا می‌سازد:

• پزشکی شخصی‌سازی‌شده: ترکیب داده‌های خواب، تغذیه و فعالیت برای پیش‌بینی سلامت.
• هوش مصنوعی عادلانه: توزیع سود حاصل از هوش مصنوعی بین کاربران.
• شکستن انحصار داده‌ها: دسترسی به داده‌های باکیفیت بدون وابستگی به شرکت‌های بزرگ.

ونـا تنها یک پلتفرم نیست؛ جنبشی است برای بازپسگیری قدرت داده‌ها!

vana.org